Cografyam.NET

Dünyada ve Türkiye’de son yıllarda gelişme gösteren jeomorfoturizm, yerşekillerinin morfolojik yapısı ve gelişimiyle ilgilenen koruma-kullanma odaklı turizm alanıdır. Bu bakımdan jeomorfosit kavramı ortaya çıkmakta ve yerşekillerinin bilimsel, görsel, kültürel ve ekonomik değerini ele alarak jeomorfoturizm de kullanılmasını sağlamaktadır. Jeomorfoturizmin ilgilendiği alanlardan biri de farklı jeomorfolojik özellikleri barındıran kıyı alanlarıdır. Kıyı alanlarındaki falez, lagün, kıyı oku vb. morfolojik unsurlar özelliklerine göre jeomorfosit olabilmekte, kıyı alanına turizmde alternatif değer katabilmekte ve ekonomik katkı sağlayabilmektedir. Kıyı alanlarında yapılacak jeomorfosit uygulamaları aynı zamanda kıyı kullanımı içinde önemlidir. Kıyının alternatif ve koruma odaklı kullanılmasını ele alan jeomorfositler, meydana gelecek kıyı sorunlarını azaltması ve kıyıda sürdürülebilir bir kıyı yönetimi çalışması oluşturması açısından önemli bir alan olmaktadır. Bu iki etkileşim alanın değerlendirilebileceği yerlerden biri de Kocaeli ilinin Karadeniz kıyılarıdır. Birçok kıyı jeomorfolojisi elemanını barındıran, 52 km. sahil şeridine sahip alanda falezler, lagün, plajlar gibi jeomorfosit olabilecek unsurlar bulunmaktadır. Bu bakımdan inceleme alanında jeomorfoturizm amaçlı kullanımın geliştirilmesi için kıyı kullanımı çalışmalarından faydalanılmalı ve bu doğrultuda kıyı jeomorfolojisi ilkeleri ön plana alınarak yönetim planları yapılması gerekmektedir. Bu çalışmada inceleme alanındaki kıyı jeomorfolojisi incelenmiş, jeomorfoturizm özellikleri ve potansiyeli belirlenmiş ve bu doğrultuda kıyı kullanımına etkisi tespit edilerek coğrafi bakış açısıyla değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Jeomorfoturizm, kıyı jeomorfolojisi, kıyı kullanımı, jeomorfosit, Karadeniz Kıyıları, Kocaeli