2023-2024 Öğretim Yılı Coğrafya Dersi Plan Örnekleri 2023-2024 Öğretim Yılı Coğrafya Dersi Sene Başı Zümre Tutanağı Örneği 9-10-11-12.Sınıf Coğrafya Dersi Günlük Plan Örnekleri 2018-2019 Öğretim Yılı Coğrafya Dersi Yazılı Örnekleri (9,10,11 ve 12.Sınıflar) Yeni Coğrafya Öğretim Programı (20.01.2018)

Dünya Ay'ı Nasıl Etkiler?

Cevapla
Kullanıcı avatarı
Ihsan
Mesajlar: 2460
Kayıt: Çrş Ağu 21, 2013 8:34 pm
Ettiği Teşekkür: 168
Aldığı Teşekkür: 288

Dünya Ay'ı Nasıl Etkiler?

Mesaj gönderen Ihsan »

Dünya Ay'ı Nasıl Etkiler?

Deniz günde iki kez kıyıda ilerilere uzanır ve geri çekilir. İlk defa Isaac Newton’un açıkladığı bu “gelgitlerin” nedeni Ay’dır.

Genel kanının aksine Dünya’daki gelgitlerin nedeni Ay’ın kütleçekimi değil, Ay kütleçekimindeki farklılıklardır.

Ay’ın çekimi en çok okyanusun kendisine bakan yüzeyinde sonra yerküre merkezinde, en az da okyanusun kendine bakmayan yüzeyinde güçlüdür.

… Bu yüzden okyanuslar iki yönde kabarır; bir taraf su Dünya’dan öteye çekildiği için, diğer tarafta ise Dünya sudan öteye çekildiği için.

Dünya ekseni etrafında 24 saatte bir döndüğünden, bu iki gelgit kabartısı okyanuslarda dolaşarak, her noktada günde iki gelgit yaratır.

Gelgiti yaratan Ay’ın kütleçekimidir. Bu da Dünya’nın dönüşünde bir “fren” etkisi yaratır. Ay ise buna Dünya’dan geri çekilerek tepki verir.

Ay kayalara da çekim uygular ama kaya daha katı olduğundan etki daha küçüktür. Bu tür gelgit gerilimleri depremleri tetikleyebilir.

Gözlem: Cenevre, Büyük Hadron Çarpıştırıcısı günde 2 kez genleşip büzüşüyordu. Ay 27 km’lik “atom çarpıştırıcı” boruyu gerip sıkıştırıyordu.

Güneş de, Ay’ın 1/3’ü kadar da olsa, okyanuslarda gelgit yaratır. Güneş ile Ay aynı anda çekim uyguladığında en büyük gelgitler gerçekleşir.

Büyük gelgitler, rüzgar, huni biçimli bir nehir, “gelgit oyuğu” yaratabilir; şeklini kilometrelerce koruyan, hatta sörfe uygun su kabartısı.

Geçmişte Ay daha yakınken gelgitler bugünkünden büyüktü. Ay oluştuğu dönemde, bundan 10 kat daha yakınken ise gelgitler 1000 kat büyüktü.

Gelgit dışında Ay Güneş’i de örtebilir. “Tam tutulmalar” eskileri ürkütürdü. Güneş yiyen canavar kap kacak sesiyle (başarıyla!) ürkütülürdü.

Tam tutulmalar tarihi değiştirdi. MÖ 585, Türkiye, Lidya-Med savaşında ortalık karanlığa büründü. Kötüye alamet. Ordular silah bıraktı.



Kaynak: bilenyok.com
[Teşekkür Butonu][Sosyal Medya Hesaplarımız][Site Kuralları]
"Özgürlük uğrunda herşeyi göze alabilenlerin hakkıdır!"

Cevapla